Testosteron staat bekend als het mannelijk hormoon, maar vervuld ook bij de vrouw een belangrijke rol. Weliswaar in mindere mate. Het ritme van mannelijke hormonen wijkt sterk af van dat bij vrouwen. Waar oestrogeen bij vrouwen een cyclus laat zien van rond 29 dagen, is dat voor testosteron bij mannen minder duidelijk.
Testosteronproductie
Testosteron wordt bij de man geproduceerd in de testes en bijnieren, bij de vrouw in de eierstokken en bijnieren (tijdens zwangerschap ook door de placenta). Testosteron behoort tot de groep androgenen waartoe verder behoren: dihydrotestosteron (DHT), androsternedione, androstenediol en DHEA. In het lichaam van zowel man als vrouw wordt testosteron uiteindelijk omgezet naar twee actieve hormonen: oestradiol en DHT. De omzetting naar oestradiol vindt vooral plaats in vet-, en hersenweefsel en in de lever. Voor de omzetting van testosteron naar oestradiol is het enzym aromatase nodig. De omzetting naar DHT vindt vooral plaats in de prostaat, huid en andere reproductieve organen. Voor de omzetting van testosteron naar DHT is het enzym 5-alfa-reductase nodig. In de huid kan DHT door overstimulatie voor acne zorgen. Overstimulatie kan bij vrouwen tot overbeharing leiden en bij mannen juist tot kaalheid.
Testosteronfuncties
Testosteron is belangrijk voor de ontwikkeling van spieren. Dit hormoon zorgt er namelijk voor dat energie meer naar spieren dan naar vetopslag wordt gestuurd. Het geeft letterlijk vorm aan jouw gestalte, onder sporters is dit hormoon dan ook welbekend. Zowel bij mannen als vrouwen wordt testosteron mede verantwoordelijk gehouden voor de sexdrive. Bij de vrouw stimuleert het de ontwikkeling van de clitoris en bij de man is dit hormoon essentieel voor de productie van sperma. Maar er is nog iets waar testosteron verantwoordelijk voor wordt gehouden: de mate van lichaamsbeharing en talgaanmaak. Daar is niet iedereen blij mee, tenzij testosteron het behoud van de hoofdbeharing stimuleert natuurlijk. Met name bij de man is testosteron overigens belangrijk voor het immuunsysteem. Voornamelijk als onderdrukker van de cellulaire afweer.
Teveel aan testosteron
Teveel aan testosteron bij vrouwen kan leiden tot vermannelijking. Je ziet dat vrouwen dan meer last krijgen van een vette huid, overmatige lichaamsgroei, PCOS, instabiele bloedsuiker, hoog libido en dunner wordend haar op de hoofdhuid. Vaak speelt een teveel aan dit hormoon ook een rol bij onregelmatige cycli en vruchtbaarheidsproblemen. Door het gebruik van anabole steroïden in de topsport zie je soms een verhoogd testosteron niveau. Ook mannen kunnen door een teveel aan testosteron een aantal van de bovenstaande klachten ontwikkelen. Wat je daarnaast vaak ziet is meer agressie, rusteloosheid en angst.
Tekort aan testosteron
Bij vrouwen is rond de menopauze een veel snellere afname van hormonen waarneembaar dan bij mannen. Een vrouw valt dan hormonaal gezien als het ware van de klif naar beneden terwijl een man hormonaal de heuvel afrolt. Bij mannen blijft het testosteronniveau redelijk constant tot ongeveer 35 jarige leeftijd. Daarna gaat het testosteron met ongeveer een procent per jaar omlaag. Bij de vrouw kan de anticonceptiepil een verlagend effect uitoefenen op testosteron. Veel vrouwen merken dan ook een verminderd libido door gebruik van de pil. Ook kan operatieve verwijdering van eierstokken ervoor zorgen dat het testosterongehalte daalt. Bij een te laag testosterongehalte kun je last krijgen van tal aan klachten. Ik heb hieronder een aantal klachten opgesomd:
- Auto-immuunziektes (man)
- Vermindering in spierweefsel
- Botontkalking
- Overgewicht
- Laag libido & erectieproblemen
- Onvruchtbaarheid (man)
- Vermoeidheid
- Depressie
- Vermindering van mentale helderheid
- Verlies van (hoofd) beharing
Tips
Misschien herken jij jezelf in deze klachten en zou jij graag een natuurlijke & eenvoudige aanpak willen. Er zijn gelukkig duidelijke factoren in de leefstijl die invloed uitoefenen op het testosteron gehalte. Op de eerste plaats is het belangrijk om een gezond gewicht (en vetpercentage) na te streven. Overgewicht verlaagt namelijk het testosteron gehalte. Probeer alcohol, suiker en andere ongezonde eetgewoontes te vermijden. Doe daarnaast bijvoorbeeld aan krachttraining. De spiermassa die je hiermee opbouwt, zorgt voor meer testosteron. Ook stress heeft een negatieve invloed op testosteron. Probeer daarom stress te verlagen, zowel fysieke als emotionele stress. Tenslotte zijn er een aantal supplementen die een normaal testosteron niveau stimuleren. Zo kan bijvoorbeeld een tekort aan zink een rol spelen bij een laag testosteron niveau.
